Een collectie van 1500 schedels van Amsterdamse kinderen uit de 19e eeuw ligt bij de afdeling archeologie aan de Universiteit van Amsterdam. Fysisch antropologe Liesbeth Smits onderzoekt hoe het gesteld was met de gezondheid en de mate van ondervoeding van deze kinderen. Grotendeels waren de kinderen afkomstig uit het Maagdenhuis in Amsterdam, vroeger een weeshuis voor meisjes en tegenwoordig het pand waar het bestuur van de UvA in zetelt. Veel weeskinderen leden aan vitaminegebrek, bloedarmoede en ziektes als aangeboren syfilus. Diederik Jekel en Elisabeth van Nimwegen duiken in het leven van een van de weesmeisjes: Maria Elisabeth Frankenhuizen. Zij overleed op elfjarige leeftijd in het weeshuis. Wat at zij? Waar in de sloppen van de Jordaan woonde zij voordat ze wees werd? Was ze ziek en leed ze inderdaad honger? Haar schedel vertelt ons het verhaal van het leven van alledag in de Nederlandse steden. In het isotopenlab aan de Vrije Universiteit kan aan de hand van een tand van Maria verteld worden of zij genoeg voedingsstoffen binnenkreeg.
Bron: NTR
Diepvriesdierentuin
In een speciale vriezer in The Frozen Zoo in San Diego bewaren wetenschappers sinds 1972 genetische monsters van diersoorten. Cellen daarvan worden bewaard om (bijna) uitgestorv ...
17-10-2022
NTR
Onderworpen Aan De Mens
Koeien, kippen, varkens en honden zijn door de eeuwen heen zo gefokt dat ze aan al onze wensen voldoen. Gedomesticeerd zijn ze handelbaar en geven ze voedsel, kleding, vervoer e ...
03-10-2022
NTR
Groene Getuigen
Biologen bij het Nederlands Forensisch Instituut onderzoeken sporen afkomstig van andere levensvormen dan de mens. Zoals bacteriën, stuifmeel, kiezelwieren, een berkenzaadj ...
05-09-2022
NTR
Antrax Als Biologisch Wapen
In 1979 ontsnapte er een gaswolk met antrax (miltvuur) uit een Russisch laboratorium. Als gevolg daarvan overleden minstens 66 mensen in de wijde omgeving aan de ziekte die de b ...
24-05-2022
NTR
Van Crisis Naar Crisis: Voor Elke Ramp Een Scenario
De coronacrisis lijkt voorbij, maar de volgende crisis of ramp kan zo weer toeslaan. Onthouden we wat we doormaken of vergeten we de geleerde lessen en vinden we bij elke crisis ...
19-04-2022
NTR
De Duurzame Dood
Als mens ben je levend een stuk vervuilender dan dood, maar ook na je overlijden druk je nog een stempel op de wereld. Steeds meer mensen zoeken naar een duurzaam alternatief vo ...
21-03-2022
NTR
De Dreigende Zee
In de nacht van 18 november 1421 brak een woeste storm de dijken en veroorzaakte een van de ergste overstromingen uit de Nederlandse geschiedenis: de Sint-Elisabethsvloed. Een g ...
18-11-2021
NTR
De Kennis Van Nu Special: De Robot Evolutie
Robots kunnen veel minder dan we denken. Dat komt doordat wij mensen onszelf niet goed begrijpen, laat staan dat we onszelf kunnen 'nabouwen'. Toch proberen wetenschap ...
23-09-2021
NTR
Sleutelen Aan Het Klimaat
In de wetenschap en zelfs bij de VN gaan stemmen op over een megalomane technologische noodrem om opwarming van de aarde tegen te gaan: climate engineering. Futuristische techni ...
01-09-2021
NTR
De Dolende Noordpool
Het aardmagneetveld is cruciaal voor het leven op aarde. Het wordt opgewekt in het binnenste van de aarde en zorgt er bijvoorbeeld voor dat een kompas naar het noorden wijst. Ma ...
25-08-2021
NTR
De Wonderlijke Genezing Van Hans Sibbel
Cabaretier Hans Sibbel keek ruim twee jaar geleden de dood in de ogen toen bij hem een dodelijke auto-immuunziekte werd geconstateerd. Nu maakt hij weer grappen op het toneel om ...
14-01-2016
NTR
De Houdbaarheid Van Hedendaagse Kunst
Miljoenen euro's gaan om in het conserveren van oude meesters. Maar hoe zit het met hedendaagse kunst, gemaakt van plastic, fotografie en digitale media? De Kennis van Nu o ...
23-02-2017
NTR
Seizoen 11 Afl. 8 - De Nieuwe Stilte
Hoe stil Nederland kan zijn, ontdekken velen tijdens de coronacrisis. Sounddesigner Arnoud Traa registreert de stilte in Amsterdam. De hoofdstad, normaal bruisend van het leven, ...
10-06-2020
NTR
Beste Oppervlaktewater
Elisabeth van Nimwegen en Diederik Jekel verzamelen watermonsters en spreken met aquatisch ecologe Lisette de Senerpont Domiover over de grootste bedreiging voor het oppervlakte ...
14-09-2017
NTR
Gedachten De Baas
Psychiater en hoogleraar neuropsychiatrie Odile van den Heuvel van het Amsterdam UMC doet onderzoek naar hoe met niet-invasieve hersenstimulatie het controlesysteem in hersenen ...
23-10-2019
NTR
De Kennis Van Nu In De Middag
Vandaag: Pavlov met Mike Boddé over depressies. En De Kennis van Nu Nieuws met Bart Meijer en Diederik Jekel.
14-05-2014
NTR
Het Moederbrein
De Leidse hersenonderzoeker Elseline Hoekzema bewees dat de hersenen van moeders tijdens de zwangerschap ingrijpend veranderen en volgens neuro-endocrinoloog Peter Bos komen ook ...
12-07-2020
NTR
De Kennis Van Nu In De Middag
Herhalingen uit de wetenschapsprogramma's Labyrint, Pavlov en Factcheckers.
12-11-2014
NTR
Breinlezer Maakt Communiceren Met Je Gedachten Mogelijk
Mensen met het locked-insyndroom hebben bewustzijn, hun zintuigen werken nog in de hersenen, maar ze zijn volledig verlamd. Sommigen kunnen nog met hun ogen of vingers bewegen, ...
17-11-2016
NTR
Seizoen 11 Afl. 10 - Geen Spek Maar Bonen
Elisabeth van Nimwegen en Diederik Jekel volgen de weg van plant naar bonenburger. Vleesvervangers zijn populair voor wie minder vlees wil eten, het Amerikaanse Beyond Meat ging ...
05-01-2020
NTR