Een jaar geleden overleed schrijver en essayist Rudy Kousbroek (1929-2010). Psycholoog Jaap van Heerden, historicus Willem Otterspeer en schrijfster Doeschka Meijsing verwoorden wie Kousbroek was en wat zijn werk zo onderscheidend maakte. Op 4 april aanstaande is het een jaar geleden dat schrijver en essayist Rudy Kousbroek (1929-2010) overleed, maar het is geenszins stil rondom zijn nalatenschap. Onlangs verscheen de bundel Het meisjeseiland, een bloemlezing uit zijn omvangrijke oeuvre. Op 1 april spreekt K. Schippers de eerste Rudy Kousbroeklezing uit en De Groene Amsterdammer brengt deze week een hommage met De Kousbroekfactor. In Boeken is er zondag een special over Kousbroek, waarin psycholoog Jaap van Heerden, historicus Willem Otterspeer en schrijfster Doeschka Meijsing verwoorden wie Kousbroek was en wat zijn werk zo onderscheidend maakte.
Rudy Kousbroek werd in 1929 geboren aan de oostkust van Sumatra, in het toenmalig Nederlands Indië. Na de Tweede Wereldoorlog, die hij vooral in Japanse kampen doorbracht, vertrok hij met zijn ouders naar Nederland. In 1949 richtte hij samen met Remco Campert het poëzietijdschrift Braak op, waarin de Vijftigers, een groep experimentele dichters met o.a. Lucebert en Gerrit Kouwenaar, zich voor het eerst presenteerden. Hij woonde lange tijd in Parijs, verdeeld over twee perioden. Begin jaren negentig keerde hij definitief terug naar Nederland.
Begin jaren vijftig publiceerde hij twee dichtbundels, uiteindelijk zou hij maar één roman publiceren: Vincent en het geheim van zijn vaders lichaam (1981). Bekend werd Kousbroek vooral met zijn essays. In de jaren zestig schreef hij voor Vrij Nederland en Algemeen Handelsblad polemische essays, die hij Anathema’s noemde. In zijn essays was hij in staat om autonome vragen op te werpen die hij vervolgens met originele en scherpzinnige Kousbroek-logica wist te verklaren. Beschouwingen waarin vooral mens, dier en machine centraal stonden. Jaap van Heerden: “Zijn manier van denken had iets raadselachtig. Hij kon heel wetenschappelijk denken, maar er zat ook een soort dadaïstische wending in. Hij had een groot associatief vermogen, waardoor er ook heel merkwaardige zijsprongen ontstonden, die toch in het geheel pasten.”
Kousbroek wordt gezien als een van de grootste essayisten in ons taalgebied. Is dat terecht? Willem Otterspeer: “Ik geloof niet dat er iemand aan twijfelt dat Rudy Kousbroek de beste essayist van de twintigste eeuw was.” Volgens Doeschka Meising was zijn absurdistische humor volkomen uniek: “De combinatie van rationalist, sentimentalist en absurdist kon zelfs God niet verzinnen.” Jaap van Heerden: “In Nederland hebben we als plaag gehad dat je een moralistisch oordeel moest hebben. Rudy had ze wel, maar hij kon ze goed verstoppen of in absurdistische verhalen verpakken.”
Boeken begint zondag 27 maart om 11.20 uur op Nederland 1.
De herhaling van deze uitzending is op zaterdag 2 april om 9.50 uur op Nederland 1.
Bron: VPRO
Geert Mak En Wessel Te Gussinklo
Carolina Lo Galbo spreekt met Geert Mak over zijn schrijverschap en over zijn boek 'Grote verwachtingen. In Europa 1919-2019'. Geert Mak duidt de recente geschiedenis ...
29-12-2019
VPRO
Josephine Rombouts En A.h.j.dautzenberg
Tjitske Mussche spreekt met Josephine Rombouts over haar boek 'Terug naar Cliffrock Castle. Belevenissen op een Schots kasteel'. De Nederlandse Josephine Rombouts klim ...
22-12-2019
VPRO
Chrétien Breukers En Paul Verhaeghe
Carolina Lo Galbo spreekt met Chrétien Breukers over zijn roman 'En in de nacht een riem'. Thomas Meerman ligt met koorts in bed, en denkt na en droomt over zij ...
15-12-2019
VPRO
Ronald Giphart En Pieter Boskma
Tjitske Mussche spreekt met Ronald Giphart over zijn roman 'Alle tijd'. Toen zes mannen begin jaren negentig besloten een bierbrouwerij te beginnen in een werfkelder i ...
08-12-2019
VPRO
Arthur Japin En Alies Pegtel
Carolina Lo Galbo spreekt met Arthur Japin over 'Geluk, een geheimtaal. Dagboeken 2008-2018'. Deze jaren in Japins leven worden bepaald door een langdurige depressie. ...
01-12-2019
VPRO
Miriam Guensberg En Kees Van Beijnum
Tjitske Mussche spreekt met Miriam Guensberg over haar boek 'Held zonder Vaderland. Mijn vader: Pools, Joods en bevrijder'. Guensberg duikt in het bewogen leven van ha ...
24-11-2019
VPRO
H.c. Ten Berge En Alma Mathijsen
Carolina Lo Galbo spreekt met dichter, prozaschrijver en vertaler H.C. ten Berge over zijn publicaties 'Notities van Nemo, verhalen en novellen' en 'De beproeving ...
17-11-2019
VPRO
Stephan Enter En Coco Schrijber
Tjitske Mussche spreekt met Stephan Enter over zijn boek 'Pastorale'. Een verhaal over een eerste, onmogelijke en onhandige verliefdheid en een poging het geluk van de ...
10-11-2019
VPRO
Henk Blanken En Frank Westerman
Carolina Lo Galbo spreekt met Frank Westerman over zijn boek 'De wereld volgens Darp. De nagalm van de Koude Oorlog sinds de val van de Muur'. Westermans ontmoetingen ...
03-11-2019
VPRO
Zvezdana Vukojevic En Pete Wu
Tjitske Mussche spreekt met Zvezdana Vukojevic over haar boek 'Op zoek naar Karadzic. Een oorlogsmisdadiger met vele gezichten'. Vukojevic sprak vriend en vijand van d ...
27-10-2019
VPRO
Piet Schrijvers, Ruth Lasters
VPRO Boeken staat in het teken van poëzie en het Poetry International Festival Rotterdam. Jeroen van Kan ontvangt de Nederlands latinist en hoogleraar Latijnse taal- en let ...
05-06-2016
VPRO
Nathan Filer & Andrew Solomon
Een registratie van twee gesprekken die op Crossing Border werden opgenomen: Nathan Filer (
24-11-2013
VPRO
Luc Sante, Hans Den Hartog Jager
Te gast zijn de Frans-Amerikaanse schrijver Luc Sante, over zijn boek Het andere Parijs; en kunstredacteur/schrijver Hans den Hartog Jager, over zijn boek Zie de mens. Als we de ...
02-10-2016
VPRO
Alicja Gescinska, Karin Amatmoekrim
Alicja Gescinska schrijft met De verovering van de vrijheid een pleidooi tegen luiheid en onverschilligheid. Het gym van Karin Amatmoekrim gaat over een Surinaams meisje die naa ...
13-11-2011
VPRO
Pauline Slot En Nicolien Mizee
Carolina Lo Galbo spreekt met Pauline Slot over haar boek 'Eerste Liefde, laatste hart. Memoires over een jeugdliefde' en met Nicolien Mizee over haar roman 'Moor ...
10-02-2019
VPRO
Vic Van De Reijt
De Antwerpse auteur Willem Elsschot (1882-1960) is eigenlijk maar dertig jaar literair actief geweest. Vóór alles was hij de reclameman en marketeer Alfons De Ridd ...
31-07-2011
VPRO
Martine De Jong En Auke Hulst
Carolina Lo Galbo spreekt met Martine de Jong over haar roman 'De aanloopman'. Johanna leidt een teruggetrokken bestaan op het Groninger platteland. Op een winterdag s ...
30-12-2018
VPRO
Bettine Siertsema En Evelien Gans
Jeroen van Kan spreekt met Bettine Siertsema over haar onderzoek en boek 'Eerste Nederlandse getuigenissen van de Holocaust 1945-1946'. Direct na WOII verschenen tallo ...
28-01-2018
VPRO
Remco Campert
Remco Campert heeft het vermogen om stemmingen op te wekken. Campert lezen is vrolijk worden, baldadig, weemoedig of melancholiek. Remco Campert heeft het vermogen om stemmingen ...
06-01-2013
VPRO
Boeken
Zelden werd er zo reikhalzend naar een debuut uitgekeken als naar die van de Amerikaanse schrijver Chad Harbach. Met
05-02-2012
VPRO