Uitzending Gemist

Een steen voor een leven

Wat is het verhaal achter struikelstenen en hoe troostrijk is het om op deze manier te gedenken? De in Zwolle geboren en getogen rapper Sticks maakt voor het eerst de legging van struikelstenen mee in zijn stad. 'We gedenken op 4 mei, maar dat is meer algemeen, je hoort het te doen. Maar als de alledaagse ruis zijn tol komt opeisen en het gedenken naar de achtergrond verdwijnt, dan zijn daar de struikelstenen.' Een gesprek in Berlijn met de Duitse kunstenaar Gunter Demnig, de bedenker van de stenen, in zijn atelier en bij enkele leggingen. De broers Krammer uit Israël en de 92-jarige Bep Maazen zijn aanwezig bij de ceremonie in Zwolle. Hier worden stenen voor hun overleden dierbaren gelegd. Verhalen over het verleden, maar ook hoe het mensen samenbrengt in het heden. Inspiratie voor het struikelstenenproject vond Demnig door een tekst uit de Talmoed: Een mens is pas vergeten als zijn naam is vergeten. Met de stenen wil hij de vooral Joodse slachtoffers weer plaatsen in de buurt waar ze woonden, waar de kinderen op staat speelden en de volwassenen hun buurtpraatjes hielden. Demnig hoopt met zijn project een blijvend signaal af te geven: 'Het is opnieuw actueel om bepaalde groepen uit de samenleving tot zondebok te maken en vluchtelingen niet binnen te laten. Door de oorlog zo concreet voelbaar te maken, wordt ook het gevaar van sociale uitsluiting en intolerantie duidelijker.' Hiphopper Sticks zegt hierover: 'We kunnen doen of de geschiedenis zich niét steeds herhaalt. Het is niet overbodig om stil te staan bij wat er in het verleden is gebeurd. Wat wij nu hebben is helemaal niet vanzelfsprekend.' Van 29 oktober tot en met 11 november is de Tentoonstelling Struikelstenen - herdenken en sociale sculptuur te zien in het Atrium Den Haag, 14 november tot en met 14 december in de Stadskamer in Zwolle, 18 december tot en met 2 februari 2019 in het Holocaust Museum in Amsterdam en 6 februari tot en met 11 maart 2019 in de Bibliotheek Hilversum.

Bron: RKK